Groepscontrole, ook wel bekend als de controle van de jaarrekening van een groep, is een essentieel proces dat de financiële betrouwbaarheid en transparantie van een groepsonderneming waarborgt. Het zorgt ervoor dat de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld geeft van de financiële positie, de prestaties en de kasstromen van de gehele groep. In Nederland is NV COS 600 Bijzondere overwegingen – controles van financiële overzichten van een groep de geldende standaard voor groepscontrole. In dit blogartikel bieden we een gedetailleerd overzicht van de belangrijkste elementen van groepscontrole volgens NV COS 600.
De rol van de groepsaccountant
De groepsaccountant speelt een cruciale rol bij groepscontrole. Deze accountant is verantwoordelijk voor het verstrekken van een controleverklaring bij de geconsolideerde jaarrekening van de groep. De geconsolideerde jaarrekening omvat verschillende elementen, zoals dochterondernemingen, deelnemingen, joint ventures en vaste inrichting (branches). De groepsaccountant kan zelf de controle uitvoeren voor deze componenten, of andere accountantskantoren inschakelen om specifieke groepsonderdelen te controleren. De groepsaccountant blijft echter altijd verantwoordelijk voor de controleopdracht op groepsniveau en voor de controleverklaring bij de financiële overzichten van de groep.
Doelstellingen van de accountant tijdens een groepscontrole
NV COS 600.8 formuleert de doelstellingen van de accountant tijdens een groepscontrole. Allereerst moet de accountant bepalen of hij zal fungeren als de accountant van de financiële overzichten van de groep. Indien hij deze rol op zich neemt, is het belangrijk om duidelijk te communiceren met de accountants van groepsonderdelen over de reikwijdte en timing van hun werkzaamheden met betrekking tot financiële informatie die verband houdt met groepsonderdelen, evenals over hun bevindingen. Daarnaast is het verkrijgen van voldoende en geschikte controle-informatie met betrekking tot de financiële informatie van de groepsonderdelen en het consolidatieproces van essentieel belang om een oordeel te kunnen geven over de vraag of de financiële overzichten van de groep in alle materieel belang zijnde opzichten zijn opgesteld in overeenstemming met het toepasselijke stelsel inzake financiële verslaggeving.
Cliënt- en opdrachtaanvaarding
Voordat de groepscontrole daadwerkelijk van start gaat, moet de groepsaccountant cliënt- en opdrachtaanvaarding uitvoeren. Dit houdt in dat de accountant bepaalt of hij redelijkerwijs voldoende en geschikte controle-informatie kan verkrijgen met betrekking tot het consolidatieproces en de financiële informatie van de groepsonderdelen om een oordeel te kunnen vormen. Het is ook belangrijk om inzicht te verkrijgen in de groep, haar onderdelen en de omgeving van de onderdelen om significante componenten te identificeren. Een significante component is een component die ofwel van individueel financieel belang is voor de groep, ofwel vanwege specifieke omstandigheden waarschijnlijk significante risico’s met zich meebrengt voor afwijkingen van materieel belang in de jaarrekening van de groep.
Communicatie met accountants van groepsonderdelen
Effectieve communicatie met de accountants van groepsonderdelen is essentieel tijdens een groepscontrole. NV COS 600.40 schrijft voor dat het opdrachtteam op groepsniveau tijdig zijn vereisten in het kader van de groepscontrole moet communiceren naar de accountant van het groepsonderdeel. Dit omvat een uiteenzetting van de uit te voeren werkzaamheden voor het desbetreffende groepsonderdeel, het gebruik dat van die werkzaamheden zal worden gemaakt, en de vorm en inhoud van de communicatie tussen de accountant van het groepsonderdeel en het opdrachtteam op groepsniveau. De groepsaccountant moet ook groepsinstructies of “audit instructions” verstrekken aan de accountant van het groepsonderdeel. Deze instructies moeten onder andere ethische vereisten, materialiteitsniveaus, significante risico’s en verbonden partijen omvatten. Het is belangrijk dat de accountant van het groepsonderdeel samenwerkt en tijdig informatie verstrekt aan de groepsaccountant.
Het controleproces
Het controleproces van een groepscontrole omvat twee fasen: het verzamelen van voldoende en geschikte controle-informatie en de controle van de consolidatie.
Bij het verzamelen van controle-informatie moet de groepsaccountant een gedetailleerd inzicht krijgen in de structuur van de groep, de significante groepsonderdelen, het consolidatieproces en de risico’s op afwijkingen van materieel belang. Dit omvat het bepalen van controlestrategieën, het plannen van controlewerkzaamheden en het evalueren van risico’s op groeps- en componentniveau. Voor significante groepsonderdelen moeten specifieke controlewerkzaamheden worden uitgevoerd, zoals het controleren van financiële informatie, specifieke rekeningsaldi en transacties met significante risico’s.
De controle van de consolidatie omvat het evalueren van interne beheersingsmaatregelen op groepsniveau die relevant zijn voor het consolidatieproces. De groepsaccountant moet de classificaties van groepsonderdelen evalueren, toelichtingen in de geconsolideerde jaarrekening beoordelen en specifieke consolidatieaanpassingen onderzoeken. Het verzamelen van controle-informatie omvat ook de betrokkenheid bij de werkzaamheden van accountants van groepsonderdelen en het beoordelen van significante aangelegenheden die zich hebben voorgedaan.
Conclusie
Groepscontrole is een complex en belangrijk proces dat zorgt voor de betrouwbaarheid van de geconsolideerde jaarrekening van een groep. Door te voldoen aan de richtlijnen van NV COS 600 en effectieve controlestrategieën toe te passen, kunnen accountants een grondige groepscontrole uitvoeren. Het is essentieel om goede communicatie en samenwerking te bevorderen met accountants van groepsonderdelen en gedetailleerde controle-informatie te verzamelen. Met een goed begrip van de rol van de groepsaccountant en het controleproces kunnen accountants bijdragen aan transparantie en betrouwbaarheid binnen groepsondernemingen. Lees ook onze blog: Wat zijn de belangrijkste wijzigingen op het vlak van groepscontroles?